รัฐธรรมนูญ' 64 แก้ไขที่มาของ ส.ส.

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2564 ได้แก้ไขที่มาของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) และหลักเกณฑ์ในการคำนวณคะแนนเสียงเลือกตั้งใหม่ ซึ่งจะเริ่มใช้บังคับสำหรับการเลือกตั้ง ส.ส. เป็นการทั่วไปที่จะมีขึ้นในครั้งหน้า

1. ที่มาของ ส.ส. 

  1.1 ส.ส. มีจำนวน 500 คน มาจากการเลือกตั้ง 2 แบบ คือ

      - แบ่งเขตเลือกตั้ง จำนวน 400 คน 

      - แบบบัญชีรายชื่อ จำนวน 100 คน 

  1.2 การเลือกตั้ง ส.ส. ให้ใช้วิธีออกเสียงลงคะแนนโดยตรงและลับ โดยใช้บัตรเลือกตั้งแบบละ 1 ใบ

  1.3 หากตำแหน่ง ส.ส. ว่างลงไม่ว่าด้วยเหตุใด และยังไม่มีการเลือกตั้งหรือประกาศชื่อ ส.ส. ขึ้นแทนตำแหน่งที่ว่าง ให้ ส.ส. ประกอบด้วยจำนวนสมาชิกเท่าที่มีอยู่

  1.4 หาก ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อมีจำนวนไม่ถึง 100 คน ไม่ว่าด้วยเหตุใด ๆ ให้ ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ ประกอบด้วยจำนวนสมาชิกเท่าที่มีอยู่

2. หลักเกณฑ์การกำหนดจำนวน ส.ส. แต่ละจังหวัด 

  2.1 ให้ใช้จำนวนราษฎรทั้งประเทศ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎรที่ประกาศในปีสุดท้ายก่อนปีที่มีการเลือกตั้ง เฉลี่ยด้วยจำนวน ส.ส. 400 คน จำนวนที่ได้ ให้ถือว่าเป็นจำนวนราษฎรต่อ ส.ส. 1 คน

  2.2 จังหวัดใดมีราษฎรไม่ถึงเกณฑ์จำนวนราษฎรต่อ ส.ส. 1 คน ก็ให้มี ส.ส. ในจังหวัดนั้นได้ 1 คน โดยให้ถือเขตจังหวัดเป็นเขตเลือกตั้ง

  2.3 จังหวัดใดมีราษฎรเกินจำนวนราษฎรต่อ ส.ส. 1 คน ให้มี ส.ส. ในจังหวัดนั้นเพิ่มขึ้นอีก 1 คน ต่อจำนวนราษฎรที่ถึงเกณฑ์จำนวนราษฎรต่อ ส.ส. 1 คน

  2.4 เมื่อได้จำนวน ส.ส. ของแต่ละจังหวัดแล้ว ถ้ายังไม่ครบ 400 คน จังหวัดใดมีเศษที่เหลือจากการคำนวณมากที่สุด ให้มี ส.ส. เพิ่มขึ้นอีก 1 คน และให้เพิ่ม ส.ส. ตามวิธีการนี้แก่จังหวัดที่มีเศษที่เหลือจาการคำนวณ ในลำดับรองลงมาตามลำดับจนครบ 400 คน

  2.5 จังหวัดใดมีการเลือกตั้ง ส.ส. ได้เกิน 1 คน ให้แบ่งเขตจังหวัดออกเป็นเขตเลือกตั้งเท่าจำนวน ส.ส. ที่พึงมี โดยต้องแบ่งพื้นที่ของเขตเลือกตั้งแต่ละเขตให้ติดต่อกัน และต้องจัดให้มีจำนวนราษฎรในแต่ละเขตใกล้เคียงกัน

3. หลักเกณฑ์การคำนวณ ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ

การคำนวณสัดส่วนผู้สมัครรับเลือกตั้งตามบัญชีรายชื่อของแต่ละพรรคการเมืองที่จะได้รับเลือกตั้ง ให้นำคะแนนที่แต่ละพรรคการเมืองได้รับการเลือกตั้งมารวมกันทั้งประเทศ แล้วคำนวณเพื่อแบ่งจำนวนผู้ที่จะได้รับเลือกของแต่ละพรรคการเมือง เป็นสัดส่วนที่สัมพันธ์กันโดยตรงกับจำนวนคะแนนรวมข้างต้น โดยให้ผู้สมัครรับเลือกตั้งซึ่งมีรายชื่อในบัญชีรายชื่อของแต่ละพรรคการเมือง ได้รับเลือกตามเกณฑ์คะแนนที่คำนวณได้เรียงตามลำดับหมายเลขในบัญชีรายชื่อของพรรคการเมืองนั้น

4. บทเฉพาะกาล

หลักเกณฑ์ดังกล่าว จะใช้บังคับเมื่อมีการเลือกตั้ง ส.ส. เป็นการทั่วไปครั้งแรก หลักจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขเพิ่มเติมนี้ โดยในระหว่างที่ยังไม่มีการเลือกตั้ง ส.ส. เป็นการทั่วไป ก็ให้ ส.ส. มีที่มาและหลักเกณฑ์ตามเดิม

ที่มา รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 1) พ.ศ. 2564