กฎหมายแพ่งและพาณิชย์

*ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (แก้ไขถึงฉบับที่ 25 พ.ศ. 2568)

1. การคำนวณระยะเวลาในเดือนกุมภาพันธ์ตามกฎหมาย

2. ผู้ไร้ความสามารถ ก็เป็นตัวแทนได้
3. คำพิพากษาศาลฎีกาเกี่ยวกับการถอนฟ้องคดีแพ่ง และความรับผิดทางละเมิด
4. สรุปสาระสำคัญ วิชาความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป (ครั้งที่ 1)
5. สรุปสาระสำคัญ วิชาความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป (ครั้งที่ 2)
6. กฎหมายทรัพย์อิงสิทธิ
7. การอุทิศที่ดินให้เป็นสาธารณประโยชน์ ตกเป็นของแผ่นดินทันที
8. ธนาคารกำหนดอัตราดอกเบี้ยเงินกู้โดยฝ่าฝืนกฎหมาย!?
9. การกู้ยืมที่กำหนดดอกเบี้ยไม่ชัดเจน
10. แนวทางพิจารณาการปฏิบัติทางการค้าที่อาจเกิดความเสียหายแก่ผู้รับสิทธิในการประกอบธุรกิจแฟรนไชส์ ตามพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560
11. กฎหมายกำหนดให้การประกอบธุรกิจแฟรนไชส์ต้องแข่งขันอย่างเสรี เป็นธรรมและโปร่งใส
12. ผู้ยืมต้องรับผิดเมื่อทำผิดหน้าที่ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 7416/2548)
13. ลักษณะของสัญญายืมใช้คงรูป
14. หน้าที่และความรับผิดของผู้ยืมใช้คงรูป
15. ความระงับของสัญญายืมใช้คงรูป และอายุความ
16. ลักษณะของสัญญาจำนอง
17. เจ้าหนี้ปลดหนี้ให้ลูกหนี้ร่วม
18. เจ้าของโครงการอาคารชุด ถือเป็นเจ้าของร่วมที่ต้องชำระค่าส่วนกลางด้วย

19. คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6518/2562 : ชำระเงินตามสัญญาประกันโดยรู้ว่าไม่มีความผูกพัน

20. เด็กยินยอมให้กระทำชำเรา จะเรียกร้องค่าเสียหายได้หรือไม่

21. ธุรกิจทัวร์นำเที่ยว ต้องทำประกันอุบัติเหตุให้คณะทัวร์

22. เจตนารมณ์ พ.ร.บ.คุ้มครองประชาชนในการทำสัญญาขายฝากที่ดินเพื่อเกษตรกรรมหรือที่อยู่อาศัย พ.ศ. 2562

23. คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2580/2563 : กระทำชำเราเด็ก ซึ่งมิใช่ภริยาหรือสามีของตน

24. การเรียกดอกเบี้ยจากเจ้าหน้าที่ทุจริต

25. การประนีประนอมยอมความในคดีแพ่งของหน่วยงานของรัฐ

26. 5 ลักษณะพิเศษของสัญญาประกันภัย

27. สัญญาจำนำระงับ เมื่อผู้รับจำนำยอมให้ทรัพย์สินกลับคืนสู่ครอบครองของผู้จำนำ

28. หนี้เกี่ยวกับการศึกษาของบุตร บิดามารดาต้องรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วม

29. ผู้ขนส่งคนโดยสารต้องรับผิดในความเสียหายที่มิใช่ตัวเงินด้วย

30. การปลดหนี้

31. ธุรกรรมทางแพ่งและพาณิชย์ ที่ยกเว้นไม่นำกฎหมายว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์มาใช้บังคับ

32. จำเลยได้รับเงินเดือนเกินสิทธิ หน่วยงานราชการมีสิทธิติดตามทรัพย์สินคืนโดยไม่มีอายุความ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1259/2564)

33. สัญญาจ้างแรงงานไม่ต้องทำเป็นหนังสือ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1983/2564)

34. การทำงานโดยไม่อยู่ใต้อำนาจบังคับบัญชา-ลงโทษวินัย ไม่ใช่สัญญาจ้างแรงงาน ไม่มีสิทธิเรียกค่าเสียหาย (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2239/2564)

35. ข้อตกลงในสัญญาค้ำประกันผู้เข้าทำงาน ให้ผู้ค้ำประกันรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้นก่อนวันทำสัญญา ไม่ขัดต่อกฎหมาย (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1982/2564)

36. ใส่รหัส (PIN) เบิกถอนเงินสด เท่ากับลงลายมือชื่อตามกฎหมาย (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8089/2556)

37. อายุความเรื่องความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ กรณีมีการดำเนินคดีแพ่งเกี่ยวเนื่องคดีอาญา

38. ฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งทางปกครอง แต่ประเด็นข้อพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อยู่ในอำนาจพิจารณาของศาลยุติธรรม (คำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาลที่ 114/2564)

39. สัญญาเช่าพื้นที่จำหน่ายอาหาร ภายในศูนย์อาหารของเทศบาล ไม่ใช่สัญญาทางปกครอง (คำสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 48/2564)

40. ฟ้องเพิกถอนการโอนหุ้นชนิดระบุชื่อ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3829/2564)

41. การถูกกำจัดมิให้รับมรดก

42. ฟ้องบริษัทร้างไม่ได้ (คำพิพากษาฎีกาที่ 4864/2564)

43. หนี้ไม่มีกำหนดเวลาชำระหนี้ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 459/2565)

44. ผู้มีส่วนได้เสียมีอำนาจฟ้องเพิกถอนนิติกรรมที่เป็นโมฆะ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6065/2564)

45. อยู่กินฉันสามีภริยาโดยไม่จดทะเบียนสมรส ไม่ใช่ทายาทผู้มีสิทธิรับมรดก (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2494/2565)

46. ต้องห้ามฎีกาคำพิพากษาหรือคำสั่งเกี่ยวกับวิธีการสำหรับเด็กและเยาวชน (คำพิพากษาฎีกาที่ 4084/2564)

47. แม้จดทะเบียนหย่าแล้วแต่ยังอยู่กินฉันสามีภริยา ฆ่าชู้โดยบันดาลโทสะ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2582/2564)

48. โรงเรียนให้นักเรียนออกกลางคันในระหว่างการศึกษาภาคบังคับ เป็นการกระทำละเมิด (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6234/2564)

49. ไม่ใช่การแปลงหนี้ใหม่ นับอายุความตามมูลหนี้เดิม (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1062/2564)

50. ฟ้องบริษัทร้างซึ่งถูกขีดชื่อออกจากทะเบียนแล้ว (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4864/2564)

51. สิทธิเรียกร้องตามสัญญาประกันชีวิตที่เป็นสินสมรส เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่มีอำนาจรวบรวมทั้งหมด (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5980/2564 (ประชุมใหญ่))

52. เรียกค่าสินไหมทดแทนจากการยักยอก (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1672/2565)

53. นำหนี้ตามคำพิพากษาของศาลที่ถึงที่สุดแล้ว มาฟ้องล้มละลาย ไม่ใช่การบังคับคดี (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 5119/2549)

54. ตั้งหลานนอกสายเลือดซึ่งปกครองดูแลคนไร้ความสามารถ ให้เป็นผู้อนุบาล (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4445/2563)

55. ธุรกิจรับทำงานการต่าง ๆ เรียกเอาเงิน (หนี้บัตรเครดิต) ที่ออกทดรองไปก่อน มีอายุความ 2 ปี (คำพิพากษาฎีกาที่ 1609/2540 ประชุมใหญ่)

56. ข้อแตกต่างระหว่างหมิ่นประมาททางแพ่งและทางอาญา

57. ไม่ใช่เจ้าหนี้ ฟ้องให้ล้มละลายไม่ได้ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 333/2550)

58. น.ส.3 แผ่นเดียว เป็นทั้งทรัพย์และทรัพย์สิน (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2705/2543)

59. นายหน้าประกันภัยไม่นำเงินค่าเบี้ยประกันภัยส่งให้แก่ผู้รับประกันภัย ถูกเพิกถอนใบอนุญาตเป็นนายหน้า 5 ปี

60. ขับไล่ออกจากบ้าน ทำการเป็นปฏิปักษ์ต่อการเป็นสามีภริยาอย่างร้ายแรง (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4104/2564)

61. หุ้นส่วนของห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน มีอำนาจร้องทุกข์ดำเนินคดีอาญา (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 9948/2555 ประชุมใหญ่)

62. ลูกหนี้ผิดนัดตั้งแต่วันทำละเมิด (ป.พ.พ. มาตรา 206)

63. บุตรที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ฟ้องบิดาได้ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1378/2564)

64. ลูกหนี้มอบโฉนดที่ดินให้เจ้าหนี้ยึดถือเป็นประกันเงินกู้ แล้วหลอกลวงเอาโฉนดที่ดินคืน (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2836/2564)

65. การฟ้องคดีแพ่ง ไม่ใช่การทำนิติกรรม (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3976/2529)

66. การหักเงินเดือนชำระหนี้สหกรณ์ออมทรัพย์ทนายความ ไม่อยู่ในอำนาจศาลปกครอง (คำสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร.100/2565)

67. สัญญาประกันภัยไม่มีแบบ เกิดขึ้นเมื่อคำเสนอคำสนองตรงกัน ไม่ใช่วันออกกรมธรรม์ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 12377/2558)

68. กรรมการบริษัทเป็นคุณสมบัติเฉพาะตัว ต้องกระทำการด้วยตนเอง (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3362/2532)

69. ผู้มีส่วนได้เสียที่จะร้องขอให้ตั้งผู้จัดการมรดก ไม่จำต้องเป็นทายาทของผู้ตายทุกกรณี (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2241/2566)

70. อายุความฟ้องไล่เบี้ยทายาทของเจ้าหน้าที่ผู้ทำละเมิด (คำสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 1152/2566)

71. ผู้รับจำนำไม่ได้ยอมให้ทรัพย์สินจำนำกลับคืนไปสู่ครอบครองของผู้จำนำ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3003/2566)

72. เรียกดอกเบี้ยจากจำเลย ในฐานะผู้ค้ำประกันและฐานะหุ้นส่วนผู้จัดการ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3541/2566)

73. ฟ้องให้รับผิดในฐานะผู้แทนนิติบุคคลและในมูลละเมิด (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1765/2566)

74. ผู้ก่อสร้างคอนโดมิเนียมทำละเมิด เจ้าของโครงการต้องร่วมรับผิด (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4269/2565)

75. ขายที่ดินของผู้เยาว์ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 453/2567)
76. ฟ้องขอให้เพิกถอนคำสั่งทางปกครอง (โฉนดที่ดิน) เป็นการโต้แย้งสิทธิในที่ดิน อยู่ในอำนาจศาลยุติธรรม (คำวินิจฉัยชี้ขาดอำนาจหน้าที่ระหว่างศาลที่ 17/2567)

77. ไม่ปรากฏข้อเท็จจริงว่าเจ้าหนี้นำมูลหนี้ตามคำพิพากษามาฟ้องลูกหนี้ให้ล้มละลาย แต่ศาลพิจารณาได้ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4050/2566)

78. เจ้าหนี้ไม่ได้เตือนให้ชำระเงิน ลูกหนี้ยังไม่ได้ชื่อว่าผิดนัดเพราะเขาเตือนแล้ว (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 757/2567)

79. บทยกเว้นความรับผิดของผู้รับประกันภัยรถยนต์ ต้องตีความโดยเคร่งครัด (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 282/2567)

80. การสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิด และใช้สิทธิเรียกร้องที่ขาดอายุความ (ความเห็นคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 489/2567)

81. ผู้จัดการมรดกโอนที่ดินมรดกให้ตนเองในฐานะเป็นทายาทผู้มีสิทธิรับมรดก (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1653/2567)

82. การเรียกคืนเงินค่าเช่าบ้านข้าราชการที่ได้รับไปโดยไม่มีสิทธิ ตามหลักลาภมิควรได้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

83. โทรศัพท์สั่งซื้อสินค้าข้ามจังหวัด ทั้งสองจังหวัดเป็นสถานที่ก่อให้เกิดสัญญาซื้อขายร่วมกัน (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1824/2567)

84. เวนคืนที่ดิน ไม่ใช่การซื้อขายที่เป็นนิติกรรมโดยสมัครใจ (ฎ.3093/2559)

85. นิติบุคคลมอบอำนาจร้องทุกข์ (ฎ.1590/2530)

86. ผู้พิทักษ์ไม่มีอำนาจฟ้องคดีแทนคนเสมือนไร้ความสามารถ (ฎ.5720/2546)

87. สมคบกันทำสัญญากู้ยืมและสัญญาประนีประนอมยอมความ เพื่อโกงเจ้าหนี้ สัญญาตกเป็นโมฆะ (ฎ.701/2553)

88. ผู้ค้ำประกันไม่แจ้งย้ายที่อยู่ และไม่มีผู้รับหนังสือบอกกล่าวการผิดนัด (ฎ.3263/2562)

89. สำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมและเกิดจากกลฉ้อฉลในขณะเดียวกัน (ฎ.6103/2545)

90. ประชดว่าปลดหนี้ โดยลูกหนี้ไม่รู้ว่าประชด หนี้ระงับ (ฎ.6757/2560)

91. ความสามารถในการชำระหนี้ของลูกหนี้ ไม่ใช่สิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรมสัญญาค้ำประกัน (ฎ.4238/2559)

92. ผลของคำสนอง

93. ผู้ให้เช่าซื้อรถยนต์ ส่งมอบรถโดยไม่จัดหาป้ายทะเบียนและป้ายวงกลม ผู้เช่าซื้อมีสิทธิไม่ชำระค่าเช่าซื้อ (ฎ.951/2544)

94. แม้มีข้อความว่ามีแนวโน้มจะตกลงกันได้ แต่พฤติการณ์อื่นมีความชัดเจนที่สัญญาประนีประนอมยอมความมีผลสมบูรณ์ (ฎ.3237/2567)

95. ตกลงกันให้ชำระค่าเช่าภายหลังเลิกสัญญากันแล้ว ไม่ได้ (ฎ.1574/2566)

96. เลิกสัญญาแล้ว แต่งานที่ลูกหนี้ทำไว้ เจ้าหนี้ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้ ไม่ถือเป็นงานที่ทำ (ฎ.2835/2566)

97. อายุความเรียกค่าทดแทนในการเปิดทางจำเป็น ไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้โดยเฉพาะ จึงมีอายุความ 10 ปี (ฎ.313/2567)

98. สัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก (ฎ.10942-10943/2558)

99. สัญญาเช่าซื้อมีข้อสัญญาเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอก (ฎ.1366/2516)

100. บุคคลภายนอกสละเจตนาที่จะถือเอาประโยชน์จากสัญญา (ฎ.1950/2543)

101. ข้อตกลงเบี้ยปรับที่กำหนดเป็นจำนวนเงิน (ฎ.3301/2547)

102. ฟ้องฐานผิดสัญญาและละเมิด ไม่ขัดแย้งกัน (ฎ.3814/2525)

103. นิติบุคคลอาคารชุด ปล่อยให้ท่อระบายน้ำอุดตัน เป็นการกระทำละเมิด (ฎ.4493/2543)

104. การคำนวณอัตราแลกเปลี่ยนเงินต่างประเทศที่ถูกยกเลิกเพื่อชำระหนี้ (ฎ.568/2548)

105. สิทธิเรียกร้องตามสัญญากู้ยืมเงินระงับสิ้นไปโดยสัญญาประนีประนอม (ฎ.4008/2567)

106. อายุความค่ารักษาพยาบาล 2 ปี (ฎ.3376/2567)

107. การให้สัตยาบันแก่หนี้ของสามีหรือภริยา ต้องมีหนี้เกิดขึ้นก่อนจึงจะให้สัตยาบันได้ (ฎ.2794/2567)

108. ค่าขาดแรงงานในครัวเรือน (ฎ.5160/2566)

109. ผู้รับประกันภัยไม่นำสืบปฏิเสธความคุ้มครอง (ฎ.3312/2564)

110. สัญญาเป็นโมฆะ แม้เช็คเด้งก็ไม่เป็นความผิด (ฎ.2894/2522)

111. คนต่างด้าวทำสัญญาจะซื้อจะขายที่ดินได้ ไม่ใช่นิติกรรมที่มีวัตถุประสงค์เป็นการต้องห้ามชัดแจ้งโดยกฎหมาย (ฎ.2744/2562)