ทนายความโจทก์มีสิทธิขอคัดข้อมูลข่าวสารส่วนบุคคลของจำเลยหรือไม่

เรื่องนี้สืบเนื่องมาจาก ทนายความซึ่งเป็นตัวแทนของฝ่ายโจทก์ มาขอคัดใบเปลี่ยนชื่อตัว และใบเปลี่ยนชื่อสกุลของจำเลยต่ออำเภอธัญบุรี โดยทนายความโจทก์ได้ยื่นใบคำฟ้อง และใบแต่งทนายความ เพื่อแสดงว่าเป็นผู้มีส่วนได้เสียมาขอคัดเอกสารดังกล่าว เพื่อจะนำไปใช้ดำเนินคดี

อำเภอธัญบุรีได้ขอหารือต่อคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ รวม 4 ประเด็น โดยมีประเด็นสำคัญว่า ทนายความเป็นผู้มีส่วนได้เสียสามารถขอคัดใบเปลี่ยนชื่อ และใบเปลี่ยนชื่อสกุลของจำเลยหรือไม่ 

คณะอนุกรรมการตอบข้อหารือตามกฎหมายว่าด้วยข้อมูลข่าวสารของราชการ ในคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการพิจารณาแล้ว เห็นว่า พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 เป็นกฎหมายที่ให้สิทธิแก่ประชาชนในการรับรู้ข้อมูลข่าสารเกี่ยวกับการดำเนินการต่าง ๆ ของรัฐ โดยกำหนดให้บุคคลไม่ว่าจะมีส่วนได้เสียเกี่ยวข้องหรือไม่ก็ตาม ย่อมมีสิทธิขอตรวจดู ขอสำเนา หรือขอสำเนาที่มีคำรับรองถุกต้องของข้อมูลข่าวสารของราชการได้ ทั้งนี้ เป็นไปตามมาตรา 9 วรรคสาม ประกอบมาตรา 11 วรรคห้า แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าว ดังนั้น ทนายความจึงเป็นผู้มีสิทธิยื่นคำขอคัดใบเปลี่ยนชื่อ และใบเปลี่ยนชื่อสกุลของจำเลยตามพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540

อย่างไรก็ดี ถึงแม้จะมีสิทธิขอเข้าถึงข้อมูลข่าวสารตามข้อหารือได้ก็ตาม แต่อำเภอธัญบุรีโดยเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจ (ทั้งนี้ เป็นไปตามมาตรา 20 (2) ประกอบกับกฎกระทรวง เรื่อง กำหนดตำแหน่งเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้มีอำนาจมีคำสั่งให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารตามมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 พ.ศ. 2565) ย่อมมีดุลพินิจตามมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ในการพิจารณาเปิดเผยหรือปฏิเสธการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารดังกล่าวได้ โดยคำนึงถึงการปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ที่กำหนดถึงหลักเกณฑ์ในการพิจารณาเปิดเผยเอกสารทะเบียนประวัติราษฎรไว้ ประโยชน์สาธารณะ และประโยชน์ของอกชนที่เกี่ยวข้องประกอบกัน หากพิจารณาเห็นว่า ข้อมูลข่าวสารดังกล่าวมีลักษณะอย่างหนึ่งอย่างใดตามมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 เจ้าหน้าที่ของรัฐดังกล่าว ก็อาจมีคำสั่งมิให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารนั้นก็ได้ แต่ต้องแจ้งสิทธิในการอุทธรณ์คำสั่งมิให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารแก่ผู้ขอทราบด้วยตามมาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัติฉบับเดียวกัน

ที่มา / คลิกดาวน์โหลดไฟล์ 

- หนังสือคณะอนุกรรมการตอบข้อหารือตามกฎหมายว่าด้วยข้อมูลข่าวสารของราชการ ที่ นร 0108/1182 ลงวันที่ 23 เมษายน 2567

- กฎกระทรวง เรื่อง กำหนดตำแหน่งเจ้าหน้าที่ของรัฐผู้มีอำนาจมีคำสั่งให้เปิดเผยข้อมูลข่าวสารตามมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 พ.ศ. 2565