สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายทรัพย์ ที่ดิน (ครั้งที่ 9)
สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ
กฎหมายทรัพย์ ที่ดิน (ครั้งที่ 9)
อาจารย์ธวัชชัย สุรักขกะ
วันศุกร์ที่ 25 กรกฎาคม 2568
**********
1. กรรมสิทธิ์รวม ม.1356 , (สิทธิหน้าที่ของเจ้าของรวม ม.1357-1366)
-ม.1356 "ถ้าทรัพย์สินเป็นของบุคคลหลายคนรวมกัน ท่านให้ใช้บทบัญญัติในหมวดนี้บังคับ เว้นแต่จะมีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น"
-เจ้าของรวม คือ บุคคลหลายคนเป็นเจ้าของทรัพย์สินอันเดียวกัน มิได้แยกออกจากกันเป็นสัดส่วน
-กรณีทรัพย์สินระหว่างสามีภรรยาเป็นกรรมสิทธิ์รวม ฎ.12734/2556 , 6405/2554
-เว้นแต่ มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น การบังคับสินสมรสต้องบังคับตามบรรพ 5 ครอบครัว เช่น จะแบ่งสินสมรสในระหว่างที่การสมรสยังไม่สิ้นสุดไม่ได้ หรือติดตามเอาคืนสินสมรส ฎ.2501/2561
2. ม.1357 "ท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้เป็นเจ้าของรวมกันมีส่วนเท่ากัน"
-เจ้าของรวม มีส่วนในทรัพย์สินเท่ากัน ฎ.6237/2541 , ถ้าเป็นที่ดิน เจ้าของร่วมก็อาจฟ้องขอให้ใส่ชื่อเป็นของของร่วมในเอกสารสำคัญสำหรับที่ดินได้ ฎ.167/2560
-กรณีบทสันนิษฐานกฎหมาย ไม่เด็ดขาด หักล้างได้ ฎ.747/2508 , โดยผู้กล่าวอ้างมีภาระการพิสูจน์ ฎ.2115/2551 , 9324/2553
-ทรัพย์สินที่สามีภริยาได้มาระหว่างอยู่กินด้วยกัน แม้หามาไม่เท่ากัน ก็สันนิษฐานว่ามีส่วนเท่ากัน ฎ.1593-1594/2544 , แต่ถ้าได้ข้อเท็จจริงว่าต่างทำมาหาได้แยกกัน ก็ไม่เป็นกรรมสิทธิ์รวม ฎ.875/2561
-แต่ถ้าเจ้าของรวมได้แยกการครอบครองเป็นสัดส่วนแล้ว ก็ต้องแบ่งกรรมสิทธิ์ตามที่ครอบครองไว้จริง ฎ.6034/2551
3. ม.1358 เจ้าของรวม มีสิทธิจัดการทรัพย์สินร่วมกัน
3.1) ม.1358 วรรคหนึ่ง ท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า เจ้าของรวมมีสิทธิจัดการทรัพย์สินร่วมกัน
3.2) ม.1358 วรรคสอง ในเรื่องจัดการตามธรรมดา ท่านว่าพึงตกลงโดยคะแนนข้างมากแห่งเจ้าของรวม แต่เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ อาจทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งในทางจัดการตามธรรมดาได้ เว้นแต่ฝ่ายข้างมากได้ตกลงไว้เป็นอย่างอื่น แต่เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ อาจทำการเพื่อรักษาทรัพย์สินได้เสมอ
3.2) ม.1358 วรรคสอง ในเรื่องจัดการตามธรรมดา ท่านว่าพึงตกลงโดยคะแนนข้างมากแห่งเจ้าของรวม แต่เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ อาจทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งในทางจัดการตามธรรมดาได้ เว้นแต่ฝ่ายข้างมากได้ตกลงไว้เป็นอย่างอื่น แต่เจ้าของรวมคนหนึ่ง ๆ อาจทำการเพื่อรักษาทรัพย์สินได้เสมอ
-คนใดคนหนึ่งจัดการได้เสมอ ไม่ต้องได้รับความยินยอม เช่น เจ้าของรวมซ่อมบ้าน ซ่อมรถ ฎ.250/2547 , 4824/2551
-หาคนเช่าบ้าน เจ้าของรวมคนใดคนหนึ่งจัดการได้เสมอ เว้นแต่ตกลงกันเป็นอย่างอื่น ฎ.6520/2549
3.3) ม.1358 วรรคสาม ในเรื่องจัดการอันเป็นสาระสำคัญ ท่านว่าต้องตกลงกัน โดยคะแนนข้างมากแห่งเจ้าของรวม และคะแนนข้างมากนั้น ต้องมีส่วนไม่ต่ำกว่าครึ่งหนึ่งแห่งค่าทรัพย์สิน ฎ.6562/2541 , 1195/2558
3.3) ม.1358 วรรคสาม ในเรื่องจัดการอันเป็นสาระสำคัญ ท่านว่าต้องตกลงกัน โดยคะแนนข้างมากแห่งเจ้าของรวม และคะแนนข้างมากนั้น ต้องมีส่วนไม่ต่ำกว่าครึ่งหนึ่งแห่งค่าทรัพย์สิน ฎ.6562/2541 , 1195/2558
3.4) ม.1358 วรรคสี่ การเปลี่ยนแปลงวัตถุที่ประสงค์นั้น ท่านว่าจะตกลงกันได้ก็แต่เมื่อเจ้าของร่วมเห็นชอบทุกคน ฎ.5184/2546
3.5 การจัดการทรัพย์สินของเจ้าของรวมตามม.1358 เป็นบทบัญญัติใช้ระหว่างเจ้าของรวมด้วยกันเท่านั้น ใช้อ้างบุคคลอื่นไม่ได้ ฎ.18758-18759/2556
***จบการบรรยาย***
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น