สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา (ครั้งที่ 14)

สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ

กฎหมายนิติกรรม สัญญา (ครั้งที่ 14)

อาจารย์นรินทร ตั้งศรีไพโรจน์

วันพุธที่ 20 สิงหาคม 2568

**********

1. ผลแห่งสัญญาต่างตอบแทน นอกจากกรณีตามม.370 , 371

-ม.372 วรรคหนึ่ง "นอกจากกรณีที่กล่าวไว้ในสองมาตราก่อน ถ้าการชำระหนี้ตกเป็นพ้นวิสัยเพราะเหตุอย่างใดอย่างหนึ่งอันจะโทษฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดก็ไม่ได้ไซร้ ท่านว่าลูกหนี้หามีสิทธิจะรับชำระหนี้ตอบแทนไม่"

1.1) ฝ่ายลูกหนี้ ภัยพิบัติที่เกิดขึ้นตกเป็นพับแก่ลูกหนี้ ลูกหนี้หลุดพ้นจากการชำระหนี้ตามสัญญาจากเจ้าหนี้ตามม.219 วรรคหนึ่ง ลูกหนี้ไม่มีสิทธิได้รับชำระหนี้ตอบแทนตามสัญญาจากเจ้าหนี้ตามม.372 วรรคหนึ่ง

1.2) ฝ่ายเจ้าหนี้ ภัยพิบัติที่เกิดขึ้นไม่ตกเป็นพับแก่เจ้าหนี้ ตามม.370 วรรคหนึ่ง เจ้าหนี้ไม่มีสิทธิได้รับชำระหนี้ตามสัญญานั้นจากลูกหนี้ตามม.219 วรรคหนึ่ง เจ้าหนี้เป็นอันหลุดพ้นจากชำระหนี้ตอบแทนตามสัญญานั้นแก่ลูกหนี้ตามม.372 วรรคหนึ่ง

-จะใช้ม.372 วรรคหนึ่ง ต้องไม่เข้าม.370 วรรคหนึ่ง

-ฎ.65/2563 การชุมนุมทางการเมืองยังถือไม่ได้ว่าเป็นเหตุสุดวิสัยตาม ป.พ.พ. มาตรา 8 อันจะเป็นผลทำให้การชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยตามมาตรา 219 และมาตรา 372 วรรคหนึ่ง อีกทั้งไม่ใช่เป็นการจัดการงานนอกสั่งที่ไม่สมประโยชน์ของจำเลย เมื่อโจทก์ดำเนินการเตรียมการจัดงานเบื้องต้นให้จำเลยไปแล้วบางส่วน จำเลยซึ่งเป็นผู้ว่าจ้างจะต้องรับผิดชำระค่าใช้จ่ายแก่โจทก์ แม้จำเลยจะยกเลิกการจัดงาน เพราะเหตุมีประชาชนจำนวนมากออกมาร่วมชุมนุมขับไล่รัฐบาลบนท้องถนนก็ตาม

-ฎ.10514-10515/2558*** โจทก์ไม่สามารถเริ่มลงมือก่อสร้างได้ภายในระยะเวลาตามสัญญาเช่าพัฒนาที่ดินเพื่อก่อสร้างอาคารบนพื้นที่เช่า สืบเนื่องมาจากพื้นที่เช่าบริเวณที่หนึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนจากกรมศิลปากรให้เป็นโบราณสถานในภายหลัง ทำให้ไม่สามารถรื้อถอนอาคาร สิ่งปลูกสร้างเดิมและก่อสร้างอาคารสิ่งปลูกสร้างใหม่ ตามแบบแปลนเอกสารแนบท้ายสัญญาเช่าได้ การรื้อถอนอาคารสิ่งปลูกสร้างเดิมและก่อสร้างอาคารใหม่ของโจทก์ เพื่อให้เป็นไปตามสัญญาเช่าย่อมเป็นไปไม่ได้ ถือได้ว่าการชำระหนี้โดยการปฏิบัติตามสัญญากลายเป็นพ้นวิสัย เพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นภายหลังที่ได้ก่อหนี้และซึ่งลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ ลูกหนี้เป็นอันหลุดพ้นจากการชำระหนี้ตามม.219 วรรคหนึ่ง โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องบังคับให้จำเลยที่ 1 ปฏิบัติตามสัญญาและเรียกให้ชดใช้ค่าเสียหายได้ สัญญาเช่าพัฒนาที่ดินเพื่อก่อสร้างอาคารบนพื้นที่เช่าระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 1 เป็นสัญญาต่างตอบแทน ซึ่งคู่สัญญามีหน้าที่จะต้องชำระหนี้ตอบแทนกัน แม้จำเลยที่ 1 หลุดพ้นจากการชำระหนี้ก็ตาม แต่จำเลยที่ 1 ก็หามีสิทธิที่จะได้รับชำระหนี้ตอบแทนไม่ตามม.372 วรรคหนึ่ง โจทก์มีสิทธิเรียกเอาค่าตอบแทนการเช่าที่ชำระไปแล้วในวันทำสัญญาคืนจากจำเลยที่ 1 (ถ้าคำถามมีข้อเท็จจริงเป็นสัญญาเช่า ไม่ใช่เรื่องทรัพยสิทธิ ไล่สายกฎหมาย โดยตัดม.370 วรรคหนึ่ง ออกได้เลย แล้วเข้าเรื่องหนี้ พ้นวิสัยโทษลูกหนี้ได้หรือไม่ ม.218 หรือม.219) 

***จบการบรรยาย***

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 1-3

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 4-5

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 6

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 7-9

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 10

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 11

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 12

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 13

✅สรุปคำบรรยายเนติบัณฑิต 1/78 ภาคค่ำ กฎหมายนิติกรรม สัญญา ครั้งที่ 14